Η συμβολή των
μικρών νησιών στη παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας: Η πολιτική της Γαλάζιας
Ανάπτυξης
Δύο αρχικές
θέσεις:
-
Για
τα μικρά νησιά η θάλασσα έχει μεγαλύτερη σημασία από την ξηρά αφού οι πόροι που
προσφέρει η θάλασσα είναι περισσότεροι από αυτούς που έχει η μικρή τους έκταση.
Δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα μικρά της χώρας ή νησιά με πολύ
περιορισμένους χερσαίους πόρους στράφηκαν στη θάλασσα και ορισμένα με μεγάλη
επιτυχία (Υδρα, Σπέτσες, Κάσος, Κάλυμνος, Οινούσες κλπ)
-
Η
Γαλάζια Ανάπτυξη έχει με ιδιαίτερη σημασία για την ανάπτυξη των μικρών νησιών
που τις περισσότερες φορές άνθισαν εξ αιτίας της δραστηριοποίησης των κατοίκων
με τη θάλασσα. Τα ίδια τα νησιά βρίσκονται σε μακροχρόνια κρίση λόγω της
αλλαγής των θαλάσσιων δρόμων εξ αιτίας των τεχνολογικών αλλαγών
Ποιες είναι οι
«νέες» ευκαιρίες μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο της Γαλάζιας Ανάπτυξης.
Η συζήτηση που
προηγήθηκε στράφηκε γύρω από θέματα που μπορούν να ενοποιηθούν κάτω από 3
θεματικές:
- - Υποδομές & υπηρεσίες για ποιότητα ζωής: χωρίς τις κρίσιμες υποδομές και υπηρεσίες δημοσίου συμφέροντος (μεταφορές, υγεία, παιδεία) δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να μείνει πληθυσμός στα νησιά
- - Δραστηριότητες για …..ζωή: χωρίς οικονομικές δραστηριότητες που να καλύπτουν τις σύγχρονες ανάγκες των νησιωτών (ή και άλλων), τα νησιά θα είναι τόποι για συνταξιούχους. Χρειάζεται μια κατάλληλα σχεδιασμένη αναπτυξιακή στρατηγική (βασισμένη στη ποιότητα και στην αξιοποίηση των τοπικών παραγωγικών, πολιτιστικών και περιβαλλοντικών πόρων – συμπεριλαμβανόμενης και της θάλασσας) και τα αντίστοιχα εργαλεία υποστήριξης της εφαρμογής της
- - Διοικητική λειτουργία για υλοποίηση: η ενδυνάμωση των διοικητικών δομών των νησιών ώστε να αντιμετωπίζουν από τα πιο απλά θέματα ως τα σύνθετα).
Πως θα βελτιωθεί
η διοικητική υποστήριξη των μικρών νησιών. Δύο περιπτώσεις:
-
Τα
μικρά νησιά ΔΕ μεγάλων νησιών (Κέρκυρα-Διαπόντια, Λευκάδα-Κάστος&Κάλαμος,
Νάξος-Μικρές Κυκλάδες)
-
Τα
μικρά νησιά δήμοι
Εναλλακτικές
λύσεις διοικητικής υποστήριξης[1]:
-
Μεγάλος
γειτονικός δήμος
-
Περιφέρεια
-
Διαδημοτική
Υπηρεσία με «έδρα» τη Περιφέρεια
-
Εξωτερική
υποστήριξη: πχ ΕΕΤΑΑ, ΕΓΝΑΤΙΑ……
Πλεονεκτήματα και
μειονεκτήματα της κάθε περίπτωσης όπως αποτυπώθηκε από την εμπειρία της
εφαρμογής του Καλλικράτη. Αναγκαιότητα να υπάρξει συγκεκριμένη ρύθμιση στην
επικείμενη τροποποίηση σε ότι αφορά στη κατανομή πόρων και προσωπικού.
Ποιες δυνατότητες
για δραστηριότητες:
-
Off shore: αλιεία, υδατοκαλλιέργιες, θαλάσσιος
τουρισμός (κρουαζιέρα, γιώτινγκ)…..
-
On shore: φύση, πολιτισμός, αγροτική παραγωγή
Off shore
-
Αλιεία
– υπεραλίευση
-
Θαλάσσια
μέσα και ξαπλώστρες που υποβαθμίζουν το περιβάλλον-παραλίες
-
Αλιευτικός
τουρισμός – καταδυτικό πάρκο-θαλάσσιο πάρκο. Αξιοποίηση της ζώνης Natura
-
Τα
επαγγελματικά σκάφη να έχουν όρια
-
Ευέλικτες
πλωτές μαρίνες
-
Υπο-εκμετάλλευση
μικρών λιμανιών – αλλαγή χρήσης μεταξύ αλιευτικών - τουριστικών
On shore
-
Μονοπάτια
που να «ανακαλύπτουν» τη φύση και τον πολιτισμό
-
Τοπική
αρχιτεκτονική
-
Ποιοτικά
προϊόντα: μέλι, λάδι, τζιτζιφα (;) και άλλες πρώτες ύλες που παραμένουν
αναξιοποίητες
Ενέργεια –
Πράσινο Νησί – Τήλος: Δυνατότητες και Προβλήματα (πχ. «αποκλεισμός» του Δήμου
από το σχήμα που υλοποιεί το έργο
Διασύνδεση με Κω
– προβλήματα στη σύνδεση. Υβριδικό σύστημα
που θα μπορεί να εξάγει ενέργεια στη Κω αφού καλύπτει τις ανάγκες του
νησιού
Εξυπνοι μετρητές
μέσω ταμπλετ θα επιτρέπουν να μετρούν τη κατανάλωση on line και να προσαρμόζουν τη κατανάλωση τους πχ. βαθμοί λειτουργίας air-condition
Στοίχημα: πως θα
επωφεληθούν οι καταναλωτές; Ποιος ο ρόλος της αυτοδιοίκησης; Στο πρόγραμμα ο
δήμος δεν είναι εταίρος.
Στόχος δεν είναι
να καταστρέψουμε τα νησιά για να γίνουν παραγωγοί ενέργειας, αλλά να παραχθεί
εναλλακτική ενέργεια ώστε να γίνουν ενεργειακά αυτόνομα.
Πως θα υπάρξει
δικτύωση των νησιών μεταξύ τους
Πως θα υπάρξει
προβολή των καλών πρακτικών από τα νησιά
Πως θα
λειτουργήσουν οι ΥΓΟΣ στα νησιά; Πως οι κάτοικοι θα έχουν αντίστοιχες υπηρεσίες
σε αντίστοιχο κόστος. Υγεία, Ακτοπλοϊα, ………..
Η πλατφόρμα Καινοτομίας στην οποία συμμετέχει
το Εργαστήριο Πληροφορικής και Νέων Τεχνολογιών στη Ναυτιλία,
τις Μεταφορές και τη Νησιωτική Ανάπτυξη (ΕΠΛΗΝΕΤ) μπορεί να «δώσει» τη λύση ή
την ιδέα για κάτι ανάλογο.
Πως αξιοποιούμε
τις σχέσεις-συνεργασία με τους Κινέζους;
Πρόταση θεματικών διαδρομών;
Τροποποίηση
θεσμικού πλαισίου ώστε ο Δήμος να μπορεί να αποφασίζει για τα τοπικά θέματα.
Το ΚΕΠ στα πολύ
μικρά νησιά ώστε να εξασφαλίσει την μη μετακίνηση του στα μεγαλύτερα για τις
σχέσεις των πολιτών με τη διοίκηση
Σύνδεση μεταξύ
γνώσης και εφαρμογής από την αυτοδιοίκηση. Η δυνατότητα ανάθεσης σε ΑΕΙ όταν
χρειάζεται η «έγκαιρη» γνώση και «αξιοπιστία». Συμμετοχή της κοινωνίας
Πως οι κόκκινοι
δήμοι θα μπορούν να συμμετέχουν σε δράσεις πραγματικά αναπτυξιακές
Στα νησιά μη
αυτόνομους δήμους να υπάρξουν προσλήψεις τεχνικού προσωπικού «γενικών»
καθηκόντων.
[1] Δεν συζητήθηκε καθόλου ο ρόλος των
Αναπτυξιακών Εταιρειών Δήμων και Περιφερειών σε ότι αφορά στις αναπτυξιακές
δράσεις (όχι υποδομές), ούτε αυτός του Ερευνητικού Ινστιτούτου Νησιωτικής
Πολιτικής - που μαζί με την ΓΓΑΝΠ- θα μπορούσε να παίξει ρόλο ομπρέλα. Δεν ξέρω
αν θα πρέπει να μπει σε ενδεχόμενες προτάσεις
